Συναγερμός στη Θεσσαλονίκη, μετά την μεγάλη αύξηση που έδειξαν τα λύματα, καθώς βρέθηκε «άλμα» του ιικού φορτίου κατά 50%, με τις αρμόδιες αρχές να είναι σε εγρήγορση ώστε να προλάβουν την εκθετική αύξηση που είχε οδηγήσει στον εφιαλτικό Νοέμβρη, με ακραία πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και δραματικές απώλειες στην πόλη.
Όπως αναφέρει η «Καθημερινή» η Θεσσαλονίκη θεωρείται βέβαιο ότι σύντομα – ακόμα και σήμερα – θα αλλάξει υγειονομικό επίπεδο και θα μπει στο «κόκκινο». Αυτό σημαίνει πως θα εφαρμοστούν νέα μέτρα με τα παρακάτω δύο να είναι βέβαια:
- Λιανεμπόριο με click away και click in shop.
- Τηλεκπαίδευση στα Λύκεια, ανοιχτά τα Γυμνάσια.
- Το τρίτο σημαντικό μέτρο είναι αυτό της απαγόρευσης κυκλοφορίας από τις 18.00, το οποίο εφαρμόζεται σε όλες τις περιοχές που μπαίνουν στο «κόκκινο» πλην της Αττικής. Άγνωστο είναι κατά πόσο θα εφαρμοστεί στη Θεσσαλονίκη.
Όλα στο τραπέζι
Παράλληλα, στο τραπέζι βρίσκεται και η επιλογή για καθολικό lockdown σε όλη τη χώρα, με αυστηρή απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 18.00 σε όλη την Ελλάδα, αλλά και ανατροπές σε όσα είναι αυτή τη στιγμή ανοιχτά και σε λειτουργία.
Από την πλευρά του ο καθηγητής Κλινικής Ιολογίας στο πανεπιστήμιο της Κρήτης, Γιώργος Σουρβίνος, μιλώντας στο ΣΚΑΪ, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να ληφθούν νέα μέτρα, λέγοντας «Πρέπει να αποφύγουμε το σενάριο της Θεσσαλονίκης» επισήμανε, δηλαδή την «εκτίναξη» των κρουσμάτων.
«Υπάρχει καθημερινά αυξητική τάση στα κρούσματα σε περιοχές που είναι στην κόκκινη ζώνη είτε έχουν δυναμική από πορτοκαλί να μπουν σε κόκκινη. Αύξηση κρουσμάτων οδηγήσει σε αυξημένες νοσηλείες και εισαγωγές σε ΜΕΘ» σημείωσε.
«Μέχρι στιγμής τα στοιχεία σε σχέση με τη βρετανική μετάλλαξη και τις λοιμώξεις σε παιδιά προέρχονται από τη Βρετάνια οπού επικράτησε η συγκεκριμένη μετάλλαξη, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην αξιολόγηση των στοιχειών καθώς την εποχή που συνέβαιναν οι λοιμώξεις σε παιδιά με το συγκεκριμένο βρετανικό στέλεχος τα σχολεία ήταν ανοιχτά. Χρειαζόμαστε περισσότερα δεδομένα» σημείωσε.
«Για το συγκεκριμένο κορωνοϊό έχουν εντοπιστεί πάνω από 2000 μεταλλάξεις η πλειονότητα δεν είχαν κλινική σημασία και εξασθενούσαν τον ίο» διευκρίνισε. «Ενδεχομένως να υπάρξουν κι άλλες μεταλλάξεις, δίνουν το πλεονέκτημα στον ιό να αυξήσει τη μεταδοτικότητά του» εκτίμησε. «Δεν έχουμε φτάσει ακόμα στο τρίτο κύμα, είμαστε σε προσπάθειες σταθεροποίησης του δεύτερου κύματος» διευκρίνισε ο κ. Σουρβίνος.
Ο ρόλος των σχολείων
Το άνοιγμα των σχολείων «βλέπει» ως το βασικότερο παράγοντα για την αύξηση των κρουσμάτων ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, Αθανάσιων Εξαδάκτυλος. Μιλώντας στον ΑΝΤ1 και την εκπομπή «Καλημέρα Ελλάδα» τόνισε πως «δεν μπορούμε να λέμε ότι δεν συμβαίνει κάτι που συμβαίνει».
Ως ασθενής στην ανάρρωση ο ίδιος, είπε ότι «και ο διάκος με τη μετάλλαξη πίστευε πως ‘καθάρισε’ αλλά ο ιός είναι εδώ», αναφερόμενος στην κληρικό που διαγνώστηκε με την αφρικανική μετάλλαξη, λίγο καιρό αφού είχε νοσήσει από τον κορωνοϊό.
Σχετικά με την αύξηση των κρουσμάτων ο Α. Εξαδάκτυλος επεσήμανε πως «δεν είναι μόνο η Αττική στο ‘κόκκινο’, αλλά χθες είχαμε μεγάλη αύξηση στη Θεσσαλονίκη», εξηγώντας ότι, στην ουσία η εξάπλωση στη Θεσσαλονίκη είναι ίδια αναλογικά με αυτήν της Αθήνας.
«Εφόσον η βρετανική μετάλλαξη έχει διασπορά, θα κυριαρχήσει. Εφόσον μεταδίδεται πιο εύκολα και γρήγορα, θα έχουμε να κάνουμε με τον νέο ιό πολύ γρήγορα», εξέφρασε τη ανησυχία, τονίζοντας πως πλέον «τα βήματα θα πηγαίνουν πιο γρήγορα μπρος και πίσω» και διευκρίνισε πως «δεν θα έχουμε το περιθώριο ημερών για να δούμε πώς θα εξελίσσονται τα πράγματα, αλλά θα πρέπει να τα προλαβαίνουμε».
Ο καθηγητής επιβεβαίωσε πως αν οι αριθμοί των νέων κρουσμάτων συνεχίζουν να αυξάνονται, η Επιτροπή θα εισηγηθεί νέα μέτρα και απαντώντας σε σχετική ερώτηση, σημείωσε πως αναφέρεται σε «δραστηριότητες που έχουν πρόσφατα επανεκκινήσει, θα πρέπει να γυρίσουν πίσω, να ανασταλούν». Και στα σχολεία και άλλες δραστηριότητες πρέπει να εξεταστούν όλες, όπως είπε. Ειδική αναφορά έκανε και στα σχολεία, αφού όπως είπε, «στις 11 Ιανουαρίου άνοιξαν τα σχολεία, στις 25 βλέπουμε μια σταδιακή σταθερή άνοδο για πρώτη φορά και την 1η Φεβρουαρίου προστίθεται και η κινητικότητα του εμπορίου».
Είναι «σαφές ότι το άνοιγμα των σχολείων αύξησε τα κρούσματα», συμπλήρωσε.
Σχετικά με το σενάριο σκληρού lockdown για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, όπως για παράδειγμα για τρεις εβδομάδες, όπως προτείνει μερίδα της επιστημονικής κοινότητας, εξέφρασε την άποψη πως «δεν πρέπει να πιστεύουμε ότι αν κάνουμε κάτι πολύ σκληρό μετά δε θα έχουμε πρόβλημα» και τόνισε πως «όσο διαρκεί η πανδημία και δεν είμαστε εμβολιασμένοι, θα έχουμε πρόβλημα» και είπε πως στη λήψη αποφάσεων παίζουν πολλά ρόλο από την απώλεια εισοδήματος μέχρι τις απώλειες ζωών.
Τέλος, σε ερώτηση σχετικά με το αν οι καθυστερήσεις στα εμβόλια ενδέχεται να μην «προλάβουν» τις μεταλλάξεις του είπε πως «για την ώρα, τα εμβόλια καλύπτουν τις μεταλλάξεις» και αναδεικνύοντας τη θετική πλευρά, είπε πως «μπορεί όμως από τις μεταλλάξεις του ιού, να τον δούμε να εξαφανίζονται. Έτσι εξαφανίζονται οι ιοί, από τις μεταλλάξεις».
Τι έδειξαν τα λύματα στη Θεσσαλονίκη
Όπως ήδη μετέδωσε το TyposThes, έντονα αυξητική τάση παρουσιάζει το ιικό φορτίο των λυμάτων της Θεσσαλονίκης στις τελευταίες μετρήσεις, στην έρευνα που διεξάγει διεπιστημονική ομάδα του ΑΠΘ σε συνεργασία με την ΕΥΑΘ. Έπειτα από χρονική περίοδο περίπου ενός μήνα, όπου η συγκέντρωση του SARS-CoV-2 στα αστικά υγρά απόβλητα ανιχνευόταν σε σταθερά χαμηλά επίπεδα, με μικρές αυξομειώσεις μεταξύ των μετρήσεων, οι αναλύσεις μετά τον περιβαλλοντικό εξορθολογισμό των αποτελεσμάτων από τις δύο τελευταίες δειγματοληψίες δείχνουν σημαντική αύξηση.
Διαπιστώνεται μία αύξηση του εβδομαδιαίου μέσου κυλιόμενου όρου -σύγκριση μετρήσεων της 27ης Ιανουαρίου, 29ης Ιανουαρίου και 1ης Φεβρουαρίου με τις αντίστοιχες της 20ης, 22ας και 25ης Ιανουαρίου- αλλά το στοιχείο έντονου προβληματισμού εντοπίζεται παρατηρώντας το διάγραμμα σε μεγαλύτερο χρονικό εύρος, από τη στιγμή που ουσιαστικά η επιδημιολογική καμπύλη είχε επιπεδωθεί. Συγκρίνοντας λοιπόν τη μέση τιμή συνολικά οκτώ μετρήσεων, από τις 11 έως τις 27 Ιανουαρίου, με την τιμή από τις δύο τελευταίες μετρήσεις της 29ης Ιανουαρίου και 1ης Φεβρουαρίου, η αύξηση που παρατηρείται στο ιικό φορτίο των λυμάτων είναι της τάξης του 50%», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρύτανης του ΑΠΘ και επιστημονικά υπεύθυνος του ερευνητικού έργου, καθ. Νίκος Παπαϊωάννου.
Όπως εξήγησε, «η επιδημιολογική εικόνα των λυμάτων αντανακλά την περίοδο από το άνοιγμα κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως εκπαιδευτικές δομές και καταστήματα λιανικού εμπορίου», ενώ «προφανώς έχουμε και τις επιπτώσεις από φαινόμενα συνωστισμού στους δρόμους, και συναθροίσεων που έγιναν το προηγούμενο δεκαήμερο».
«Το κρίσιμο σημείο για να μην επαναληφθεί η πορεία του Νοέμβρη»
Ερωτηθείς αν με βάση την εικόνα που υπάρχει από τις τελευταίες μετρήσεις στα λύματα μπορεί να εκτιμηθεί ενδεχόμενο επανάληψης ενός μοτίβου εκθετικής διασποράς του ιού στην κοινότητα, όπως συνέβη τον περασμένο Οκτώβριο και Νοέμβριο στη Θεσσαλονίκη, ο πρύτανης του ΑΠΘ απάντησε: «Βρισκόμαστε ακριβώς στο κρίσιμο εκείνο σημείο, όπου θα φανεί αν ως υπεύθυνοι πολίτες διδαχθήκαμε κάτι από τα όσα τραγικά βιώσαμε το φθινόπωρο. Η Πολιτεία με όλα τα επιστημονικά δεδομένα που έχει στη διάθεσή της θα αποφασίσει για τα όποια μέτρα κρίνει αναγκαία. Όμως, τα ανακλαστικά που θα δείξουμε ο καθένας ξεχωριστά και ως κοινωνία, τώρα που η κατάσταση είναι υπό έλεγχο, θα καθορίσουν και το αν θα παραμείνει υπό έλεγχο. Βεβαίως εκτός από τις καιρικές συνθήκες που ευνοούν τους ιούς, τώρα έχουμε να συνυπολογίσουμε και τον απρόβλεπτο παράγοντα των πολύ πιο μεταδοτικών μεταλλάξεων του κορωνοϊού. Γι’ αυτό απαιτείται εγρήγορση από όλους και απαρέγκλιτη τήρηση των μέτρων, δεν υπάρχει περιθώριο για τον παραμικρό εφησυχασμό».
Σε ό,τι αφορά το σημείο εκκίνησης της αυξητικής καταγραφής του ιικού φορτίου ο καθ. Χημείας του ΑΠΘ Θοδωρής Καραπάντσιος εξήγησε ότι «παρ’ όλες τις διακυμάνσεις στις μετρήσεις, που παρατηρούσαμε το προηγούμενο διάστημα, από την Παρασκευή 29 Ιανουαρίου φάνηκε μία τάση η οποία επιβεβαιώθηκε τη Δευτέρα 1 Ιανουαρίου, ημέρες κατά τις οποίες ο αριθμός των ανακοινωμένων κρουσμάτων ήταν ακόμη χαμηλά, δείχνοντας τη δυνατότητα της τεχνικής για έγκαιρο εντοπισμό της διασποράς στην κοινότητα».
«Η ακρίβεια των μετρήσεων στο ημερήσιο δείγμα είναι μεγάλη λόγω του βελτιστοποιημένου πρωτοκόλλου στις διαδικασίες που εφαρμόζονται, καθώς και του μεγάλου αριθμού των επαναλήψεων, από 15 αντιδράσεις μοριακής διερεύνησης για την εκτίμηση του ιιικού φορτίου», διευκρίνισε ο αν. καθηγητής Μοριακής Μικροβιολογίας στο Διαγνωστικό Εργαστήριο Κλινικών του Τμήματος Κτηνιατρικής του ΑΠΘ, Χρυσόστομος Δόβας.
