Γράφει ο Βαγγέλης Γιαννακός,
Η δημοκρατία αποτελεί ένα πολίτευμα που διέπεται από δικαιοσύνη. Ακρογωνιαίος λίθος της είναι η ισονομία και ο σεβασμός της ανθρώπινης υπόστασης.
Πρόκειται για ένα πολίτευμα που λειτουργεί βάσει κανόνων που είναι ίδιοι για όλους και ισχύουν με τον ίδιο τρόπο για όλους.Αποτελεί κατάκτηση των σύγχρονων νομικών πολιτισμών το γεγονός ότι η ισότητα αυτή απέναντι στο νόμο και ο σεβασμός απέναντι στην ανθρώπινη υπόσταση δεν υποχωρούν μπροστά σε εκείνους που επιλέγουν να προχωρούν σε παράνομες ενέργειες. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αντιληφθούμε ότι η καταδίκη ενός ανθρώπου για ένα έγκλημα και ο εγκλεισμός του σε ένα κατάστημα κράτησης δεν ταυτίζονται με την απώλεια της ανθρώπινης ιδιότητας. Μια ιδιότητα που συνοδεύεται από μια σειρά δικαιωμάτων.Η δημοκρατία δεν είναι μεγαλόψυχη. Δεν χαρίζει και δεν χαρίζεται.
Η δημοκρατία είναι δίκαιη. Για τον λόγο αυτό, όταν ένας άνθρωπος διαπράττει κάποιο αδίκημα από αυτά που η νομοθεσία του κράτους περιγράφει κατά τρόπο αποκλειστικό στον ποινικό κώδικα , τιμωρείται. Η τιμωρία αυτή δεν έχει εκδικητικό χαρακτήρα. Είναι γνωστό τοις πάσι, ήδη από τα χρόνια του διαφωτισμού, ότι η ποινή έχει ένα διττό στόχο. Αφενός αποσκοπεί στον σωφρονισμό αυτού που διέπραξε ένα αδίκημα και αφετέρου στον παραδειγματισμό των υπολοίπων μελών της κοινωνίας.Σήμερα, γινόμαστε μάρτυρες μιας απεργίας πείνας ενός κρατουμένου ο οποίος έχει καταδικαστεί για μια σειρά δολοφονιών.
Μια απεργία πείνας η οποία, όπως βλέπουμε, έχει καταφέρει να αποκτήσει πολιτικές προσλαμβάνουσες και να διχάσει την κοινωνία. Όσο δύσκολο κι αν είναι για κάποιον να αντιληφθεί κοινωνικά ότι ο άνθρωπος αυτός είναι όντως φορέας δικαιωμάτων , νομικά ισχύει στο 100%. Κρίσιμο σημείο για να διαπιστώσει κανείς αν υπάρχει παραβίαση ή όχι δικαιώματος του κρατούμενου είναι το κατά πόσο έχει τηρηθεί η κείμενη νομοθεσία για τη μεταγωγή του από το ένα κατάστημα κράτησης στο άλλο. Ακριβώς πάνω σε αυτό το σημείο έχει ξεσπάσει έντονη διαμάχη με τη μια πλευρά να κατηγορεί την άλλη για ψεύδη.Την ίδια στιγμή γινόμαστε μάρτυρες μιας σειράς επιθέσεων σε γραφεία πολιτικών στελεχών της κυβέρνησης, επιθέσεις στην οικία της Προέδρου της Δημοκρατίας και την οικία του Πρωθυπουργού. Βλέπουμε συνθήματα να αναγράφονται τα οποία ενέχουν έντονο χαρακτήρα εμφυλίου πολέμου. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο αρνούμαι να παρακολουθήσω οτιδήποτε άλλο συμβαίνει.
Με πονά αυτή η κοινωνική διολίσθηση προς τον διχασμό και στην υιοθέτηση συνθημάτων που θυμίζουν σκοτεινές σελίδες της ελληνικής ιστορίας. Με άλλα λόγια, για ακόμη μια φορά η ελληνική κοινωνία μπερδεύει τα πράγματα. Τη στιγμή που ένας απεργός πείνας πλησιάζει μέρα τη μέρα το θάνατο, μέρος της ελληνικής κοινωνίας προτιμά να αναφέρεται σε “αντάρτες”, σε μια προσπάθεια να διευρύνουν το ζήτημα. Συνθήματα όπως αυτά και τα “Γεννήθηκα 17 Νοέμβρη” δεν μπορούν να έχουν θέση σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, θα είναι σημαντική πληγή για την αρχή του κράτους δικαίου στην Ελλάδα ένας θάνατος ενός κρατουμένου απεργού πείνας. Υπενθυμίζουμε, φυσικά, ότι νομολογιακά το ΕΔΔΑ έχει κρίνει την αναγκαστική σίτιση κρατουμένου ως βασανιστήριο.
Όμως, πρέπει να τονιστεί ότι η αναγκαστική σίτιση απεργού πείνας δεν θεωρείται βασανιστήριο όταν ιατρικά προκύπτει σοβαρός και άμεσος κίνδυνος για την ζωή του. Η δικαιοσύνη βέβαια, εφόσον της ζητηθεί, αποφαίνεται επί των ζητημάτων αυτών, των οποίων και έχει καλύτερη γνώση. Δυστυχώς, φαίνεται ότι κάποιοι αναμένουν στωικά να “ικανοποιηθούν” από τις εξελίξεις, γεγονός παραπάνω από λυπηρό, είτε πρόκειται για εκδικητική συμπεριφορά είτε για ενέργειες που αποσκοπούν σε ηρωοποίηση ενός ανθρώπου που μόνο απώλειες και πόνο προκάλεσε. Φυσικά, την ίδια στιγμή όλοι οι ευσυνείδητοι και δημοκρατικοί πολίτες ελπίζουν ότι θα βρεθεί η μέση οδός.
Αυτή η οποία θα περισώσει το κύρος, το ήθος και το ανάστημα της ελληνικής δημοκρατίας.
Βαγγέλης Γιαννακός, Νομική ΑΠΘ
