Του Δημήτρη Μάρδα
Καθηγητή Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ, π. Αν Υπουργού Οικονομικών και Υφ/γού Εξωτερικών
Η Συμφωνία Σύνδεσης ΕΕ-Ουκρανίας του 2014 μετά τις θετικές αποφάσεις των θεσμικών οργάνων της ΕΕ, κυρώθηκε και από όλα τα Εθνικά Κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ κατά τα προβλεπόμενα. Η Ελληνική Βουλή την κύρωσε τον Νοέμβριο του 2015. Η Συμφωνία σημειώνει, εκτός των άλλων, τα ακόλουθα ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις θεμελιώδεις ελευθερίες και οτιδήποτε σχετικό, (Βλ. Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ L161 της 29-5-2014). Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα γραφόμενα:
Η Ευρωπαϊκή Ένωση… αφενός και η Ουκρανία αφετέρου,
ΔΕΣΜΕΥΟΜΕΝΕΣ υπέρ μια στενής και διαρκούς σχέσης που να στηρίζεται στις κοινές αξίες, δηλαδή τον σεβασμό των δημοκρατικών αρχών, το κράτος δικαίου, τη χρηστή διακυβέρνηση, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες, καθώς και τα δικαιώματα ατόμων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες, τη μη εισαγωγή διακρίσεων κατά προσώπων που ανήκουν σε μειονότητες….
ΔΕΣΜΕΥΟΜΕΝΕΣ να εφαρμόσουν όλες τις αρχές και διατάξεις του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), και ειδικότερα της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι του 1975 της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, των τελικών εγγράφων των διασκέψεων της Μαδρίτης και της Βιέννης του 1991 και 1992 αντίστοιχα, του Χάρτη των Παρισίων για μια νέα Ευρώπη του 1990, της Οικουμενικής Διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου του 1948 και της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών του 1950….
Στις γενικές της αρχές η εν λόγω Συμφωνία αναφέρει ρητά:
Άρθρο 2
Ο σεβασμός των δημοκρατικών αρχών, των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών, όπως ορίζεται, ιδίως, στην Τελική Πράξη του Ελσίνκι του 1975 της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και στον Χάρτη των Παρισίων για μια νέα Ευρώπη του 1990, καθώς και σε άλλες σχετικές πράξεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μεταξύ των οποίων στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του ανθρώπου και στη Σύμβαση για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, και ο σεβασμός της αρχής του κράτους δικαίου αποτελούν τη βάση για την εσωτερική και εξωτερική πολιτική των μερών και συνιστούν ουσιαστικά στοιχεία της παρούσας συμφωνίας.
Άρθρο 4 παρ. ε)
Ενίσχυση του σεβασμού των δημοκρατικών αρχών, του κράτους δικαίου και της χρηστής διακυβέρνησης, των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών, περιλαμβανομένων των δικαιωμάτων ατόμων που ανήκουν σε εθνικές μειονότητες, της μη εισαγωγής διακρίσεων έναντι ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες και του σεβασμού της διαφορετικότητας, καθώς και συμβολή στην εδραίωση των εσωτερικών πολιτικών μεταρρυθμίσεων,
Άρθρο 6
Τα μέρη συνεργάζονται προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι εσωτερικές πολιτικές τους στηρίζονται στις κοινές αρχές των μερών και, ειδικότερα, τη σταθερότητα και αποτελεσματικότητα των δημοκρατικών θεσμών και το κράτος δικαίου, καθώς και στον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών, όπως αναφέρεται ιδίως στο άρθρο 14 της παρούσας συμφωνίας
Άρθρο 14
Στο πλαίσιο της συνεργασίας τους σε θέματα δικαιοσύνης, ελευθερίας και ασφάλειας, τα μέρη αποδίδουν ιδιαίτερη σημασία στην εδραίωση του κράτους δικαίου και στην ενίσχυση των θεσμών σε όλα τα επίπεδα, τόσο στον τομέα της διοίκησης γενικά όσο και στον τομέα της επιβολής του νόμου και της διοίκησης της δικαιοσύνης, ειδικότερα… Ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών πρέπει να κατευθύνει τη συνεργασία στον τομέα της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της ασφάλειας.
-Χωρίς να δίνεται το οποιοδήποτε συγχωροχάρτι στην επαίσχυντη πράξη του προέδρου Πούτιν για εισβολή σε άλλο κράτος, τα προαναφερθέντα θέτουν κάποια εύλογα ερωτήματα. Ειδικότερα, τι έκαναν οι εμπνευστές της ανωτέρω Συμφωνίας, με τις ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ και τα σχετικά της Άρθρα στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που παραβιάστηκαν κατάφορα στην Ουκρανία από τις ακροδεξιές ομάδες που λειτουργούσαν ανενόχλητες ή υπό τη σκέπη της Ουκρανικής κυβέρνησης;
Πού ήταν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο αυστηρός επόπτης και επιτηρητής τέτοιων Συμφωνιών; Ποιες ήταν οι εισηγήσεις της εις βάρος της Ουκρανικής κυβέρνησης στις περιπτώσεις παραβίασης των Άρθρων της Συμφωνίας αναφορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα; Τι έκανε το Συμβούλιο των Υπουργών πέραν των όποιων διαπιστώσεων;
Ακόμη, τι έκανε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το οποίο κατά μια ερμηνεία και σύμφωνα με το Άρθρο 216 της Συνθήκης για την Λειτουργία της ΕΕ εμπλέκεται ως θεσμικό όργανο της Ένωσης σε διεθνείς συμφωνίες αυτής της μορφής; Γιατί δεν εφαρμόσθηκαν όσα ρητά ορίσθηκαν έτσι ώστε να αποφευχθούν τα χείριστα; Η παγκόσμια ιστορία μας δείχνει ότι συμπεριφορές εθνικιστικών και νεοναζιστικών οργανώσεων προσφέρουν άλλοθι για άλλες εκτροπές και εισβολές!
«Η Ουκρανία έχει ένα σοβαρό πρόβλημα με την Ακροδεξιά και είναι ώρα να μιλήσουμε γι’ αυτό», έγραφε σε άρθρο του στο «Νew Statesman» o δημοσιογράφος και συγγραφέας Μάικλ Κόλμπορν όπου ορθά τονίζει, «Νομίζω πως δεν είναι διόλου αντιφατικό να πούμε: ναι, η Ακροδεξιά είναι ένα πρόβλημα στην Ουκρανία, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογεί τις πράξεις του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν».
