Επιμέλεια:
ΣΟΥΣΣΆΝΑ ΤΣΟΛΑΚΊΔΟΥ ΓΙΑΝΝΆΚΗ
Γνωστή ως η «Βασίλισσα του Τιμονιού», η Eliška Junková αγωνίστηκε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1920 εναντίον των κορυφαίων οδηγών της Ευρώπης, και το 1927 έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε έναν αγώνα Grand Prix.
Απέκτησε ενδιαφέρον για τα αγωνιστικά αυτοκίνητα από τα χρόνια που ήταν μαθήτρια στο Γυμνάσιο, μαζί με τότε φίλο της και μετέπειτα σύντροφό της Vincenc «Čeněk» Junek (Σένεκ Γιούνεκ).
Με το πάθος της για τα αυτοκίνητα να μεγαλώνει, πήρε μαθήματα οδήγησης στην Πράγα και έγινε μία από τις πρώτες γυναίκες στην Τσεχοσλοβακία που έλαβε δίπλωμα οδήγησης.Όταν ο σύζυγός της ξεκίνησε την καριέρα του ως οδηγός αγώνων, η Junkova κάθισε δίπλα του ως συνοδηγός και μηχανικός.
Ωστόσο, δεν πέρασε πολύς καιρός μέχρι να αναλάβει η ίδια το τιμόνι.
Η Eliska Junkova έγινε διάσημη, τρέχοντας με την Bugatti στους πιο δύσκολους αγώνες της Ευρώπης, ενώ μάλιστα ανέπτυξε μάλιστα και μια στενή προσωπική φιλία με τον κατασκευαστή του αυτοκινήτου, Ettore Bugatti.
Η «κληρονομιά» της διατηρήθηκε ζωντανή από τον Τσέχο συνθέτη Jaroslav Ježek (Γιάροσλαβ Γιέζεκ), με την κλασική τζαζ σύνθεση «Bugatti Step», καθώς και με την αυτοβιογραφία της «Η μνήμη μου είναι Bugatti».
Αλλά ας σημειωθεί και η σχέση της με τον σύζυγό της. Ένα νεαρό κορίτσι με μεγάλο ταλέντο στις γλώσσες, άρχισε να εργάζεται ως υπάλληλος αλληλογραφίας σε ένα τοπικό υποκατάστημα της Τράπεζας Δανείων της Πράγας. Εδώ, ο Vincenc «Čeněk» Junek, έξι χρόνια μεγαλύτερος της, την παρατήρησε για πρώτη φορά. Ήταν ένας ανθεκτικός, εργατικός νεαρός από μια φτωχή οικογένεια, χτίζοντας μια πολλά υποσχόμενη καριέρα στον τραπεζικό τομέα.
Ο Eliška και ο Čeněk είχαν ένα ασυγκράτητο φέρτ και όταν ο Čeněk μεταφέρθηκε στο Μπρνο, η Eliška πήγε μαζί του. Άρχισε μια περίπλοκη σχέση εντός και εκτός, με την Eliška και τον Čeněk να σχεδιάζουν εναλλάξ ένα μέλλον μαζί αλλά στην τελική να χωρίζουν.
Δεν ήταν έτοιμη για γάμο και τελικά άφησε τη χώρα για να γνωρίσει τον κόσμο. Μετακόμισε στη Γαλλία, όπου εργάστηκε σε ένα κατάστημα κηπευτικών κοντά στο Αντίμπ, και στη συνέχεια στην Ελβετία όπου βελτίωσε τις γλωσσικές της δεξιότητες.
Ακόμα και όταν ήταν χωρισμένοι, η Eliška ήξερε ότι ο Čeněk την περίμενε ακόμη. Όταν επέστρεψε στο σπίτι, ανακάλυψε ότι ο φίλος της μπήκε σε αγώνες αυτοκινήτων και ανέλαβε το μηχανικό στοιχείο. Το 1921, ήταν μια από τις πρώτες γυναίκες στην Τσεχοσλοβακία που έλαβε άδεια οδήγησης. Την ίδια χρονιά, πήγε στην εταιρία αυτοκινήτου του Παρισιού, όπου γνώρισε τον περίφημο Ettore Bugatti.
Τα αυτοκίνητά γοήτευαν εντελώς την νεαρή Eliška και το αποτέλεσμα ήταν ένα συμβόλαιο για την αγορά του πρώτου αγωνιστικού αυτοκινήτου του ζευγαριού.
Το καλοκαίρι του 1922, η Alžběta Pospíšilová έγινε τελικά η Eliška Junková. Μέχρι τότε, ο Čeněk είχε ήδη αγωνιστεί με αυτοκίνητα. Επομένως, ήταν φυσικό το μήνα του μέλιτος τους να τον περάσουν σε προπονήσεις για τον αγώνα του Κάρλοβυ Βάρυ – Μαριάνσκε Λάνζ. Από εκείνη τη στιγμή, η Eliška ήταν μαζί με τον σύζυγό της σε αγώνες για πρακτική πέρα από μηχανικός.
Η Eliška αγωνίστηκε στον πρώτο της αγώνα τον Σεπτέμβριο του 1924 και πέτυχε την πρώτη της επιτυχία. Οδηγώντας ένα Bugatti T30, πήρε την πρώτη θέση στον αγώνα Lochotín – Třemošná. Δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος για να νικήσει και τον σύζυγό της. Την άνοιξη του 1925, τερμάτισε πρώτη γενικά και αυτή και ο Čeněk κέρδισαν και οι δύο τις αντίστοιχες τάξεις τους.
Η Eliška πέρασε γρήγορα στη διεθνή αγωνιστική σκηνή. Προσκλήθηκε από το Swiss Automobile Club να μπει στον αγώνα Klausenpass hillclimb και τερμάτισε δεύτερη. Ακολούθησε το γερμανικό Grand Prix του 1927 στο διάσημο κύκλωμα Nürburgring, με την Eliška να τερματίζει στην τέταρτη γενική και πρώτη στην τάξη της.
Τόσο η καριέρα της όσο και η δημοτικότητά της κορυφώθηκαν το 1928, όταν μπήκε στον θρυλικό αγώνα δρόμου Targa Florio στη Σικελία, που θεωρούνταν εκείνη την εποχή ως ο πιο σκληρός αγώνας στον κόσμο.
Αφού επέστρεψε στο σπίτι από τη Σικελία, η Eliška ήταν το κέντρο της προσοχής. Κάθε φορά που οδηγούσε στην Πράγα με την Čeněk στο Bugatti της, δεκάδες μοτοσυκλετιστές και ενθαρρυντικά πλήθη την ακολουθούσαν. Η Eliška ήταν πεπεισμένη ότι δεν μπορούσε να πετύχει κάτι καλύτερο στους αγώνες, οπότε ήθελε να παραμείνει και να γίνει μάνατζερ του Čeněk. Κάτι που δεν έκανε στην τελική.
Την ίδια χρονιά, το 1928, συνέβη ένα τραγικό ατύχημα κατά τη διάρκεια του Γερμανικού Grand Prix. Το αυτοκίνητο του Čeněk Junek γλίστρησε και τον πέταξε έξω από το αυτοκίνητο, σπάζοντας το κρανίο του πάνω σε βράχο. Έτρεχε χωρίς κράνος – είχε παραγγείλει, αλλά δεν έφτασε εγκαίρως. Οι υπόλοιποι τσεχοσλοβάκοι δρομείς, συμπεριλαμβανομένης της Eliška, αποσύρθηκαν από τον αγώνα ως ένδειξη σεβασμού.
Παρόλο που ο ίδιος ο Ettore Bugatti προσπάθησε να την πείσει να μην φύγει, η Eliška εγκατέλειψε αμέσως τον αγώνα, αν και δεν έχασε την αγάπη της για τα αυτοκίνητα. Συνεργάστηκε με το Τσεχοσλοβακικό Automobile Club για τη Μοραβία και τη Σιλεσία, δραστηριοποιήθηκε στη δημιουργία του Masaryk’s Circuit στο Μπρνο και ήταν πρεσβευτής της Bugatti. Στο πρώτο μισό της δεκαετίας του 1930, βοήθησε τη διάσημη εταιρεία Baťa με την ανάπτυξη ελαστικών και παρέμεινε σε αυτόν τον τομέα μέχρι τη συνταξιοδότησή της. Παντρεύτηκε τον δημοσιογράφο αθλητικών και μηχανοκίνητων Ladislav Khás, αλλά ο γάμος τους κράτησε μόνο μέχρι το 1976.
Πέθανε στις 5 Ιανουαρίου 1994 στην Πράγα, αφήνοντας το στίγμα της στην ιστορία ως μια θρυλική δρομέας, με τους οπαδούς του μηχανοκίνητου αθλητισμού όσο και τα μεγάλα ονόματα αυτού να την θυμούνται σε υψηλή θέση. Οι άνθρωποι που ήταν αρκετά τυχεροί για να τη συναντήσουν την περιέγραψαν ως μια ευχάριστη κυρία που φαινόταν θηλυκή και κομψή ακόμη και πίσω από το τιμόνι ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου, με το οποίο μπορούσε να κάνει θαύματα.
