Με την ευκαιρία του Ελάχιστου Παγκόσμιου Εταιρικού Φόρου είχα την ευκαιρία να εξηγήσω για ποιους λόγους πιστεύω ότι είναι καλός, αλλά δεν φτάνει για την αντιμετώπιση της ύφεσης λόγω πανδημίας, πολύ περισσότερο για την διάσωση της Γης από την κλιματική αλλαγή και από την διάλυση των κοινωνιών από την ανισότητα. Όπως επίσης δεν φτάνουν οι πόροι για δημόσιες επενδύσεις σε ανεπτυγμένες οικονομίες, με τα ευρωπαϊκά προγράμματα να είναι μια χαρακτηριστική τέτοια περίπτωση: το τελευταίο ΕΣΠΑ μάλιστα, σε πείσμα κάθε λογικής, είναι μικρότερο από το προηγούμενο! Mε απαράδεκτο άλλοθι ένα μικρό, πρόσθετο, έκτακτο πακέτο για την ανάκαμψη της «μετά COVID19» οικονομίας.
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η στενότητα πόρων, ας δηλώσουμε, επί τέλους, παρόντες στα πεδία των πραγματικών μαχών στην Ευρώπη. Από την μια ο γερμανικός παραλογισμός και οι χειροκροτητές του. Και από την άλλη οι δυνάμεις που στέκονται απέναντί του -με τις οποίες έχουμε κάθε συμφέρον να συνταχθούμε- και υποστηρίζουν την γενναία αύξηση των πόρων για επενδύσεις. Ας συμπράξουμε μαζί τους εισφέροντας την ιδέα μιας έκτακτης εισφοράς στους «έχοντες και κατέχοντες», προκειμένου να διασωθεί η κοινωνική ασφάλιση.
Η κοινωνική ασφάλιση στην Ελλάδα χρεοκοπεί
Αυτή η επένδυση στην κοινωνική ασφάλιση είναι και εγγυημένη και υψηλής απόδοσης. Είναι αλήθεια ότι η κατάρρευση της κοινωνικής ασφάλισης σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες είναι προ των πυλών. Η εξέλιξη των δημογραφικών δεδομένων έχει εξαντλήσει τα όρια του σχήματος χρηματοδότησης της. Όπως έχει εξαντλήσει, εδώ και χρόνια είναι η αλήθεια, και κάθε δυνατότητα συζήτησης για αυξήσεις ορίων ηλικίας και εισφορών.
Ειδικότερα στην Ελλάδα, ένας πρόσθετος, επιβαρυντικός παράγων είναι η μετανάστευση οικονομικά ενεργών επιστημόνων και εξειδικευμένων εργαζόμενων, λόγω της οικονομικής κρίσης. Μια άλλη μεγάλη επένδυση μας επί δεκαετίες, δημόσια και ιδιωτική, σε σπουδές νέων συμπατριωτών, έχει καταλήξει να αποδίδει εργασία και ασφαλιστικές εισφορές σε άλλες χώρες. Μια μεγάλη αστοχία την οποία καλούμαστε να εξουδετερώσουμε το ταχύτερο.
Μ΄ αυτά και μ’ αυτά, κάθε Ελληνίδα και κάθε Έλληνας, κάθε εργαζόμενος, άνεργος, συνταξιούχος, ακόμα και όσοι δεν έχουν αρχίσει ακόμα να εργάζονται, όλες και όλοι καθόμαστε πάνω σε μια ωρολογιακή βόμβα που η έκρηξή της είναι προ των πυλών και θα έχει ως συνέπεια μια ακόμα περικοπή συντάξεων, δραματική αυτή την φορά.
Για αυτή την ενεργή και τρέχουσα απειλή και την αντιμετώπισή της, για τους πρόσθετους πόρους και την μεταρρύθμιση του σχήματος χρηματοδότησης της κοινωνικής ασφάλισης (απαραίτητα όσο και επείγοντα και τα δυο) το σχέδιο νόμου «Για την προστασία της εργασίας…» που έχει φέρει η κυβέρνηση δεν προβλέπει τίποτα.
Ώρες εργασίας: η «μητέρα όλων των μαχών»
Στα 40 σχεδόν χρόνια από την Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Ε.Γ.Σ.Σ.Ε.) του 1984 που εξανθρώπισε τις, μέχρι τότε, συνθήκες της ζωής των εργαζόμενων, έχει διαδοθεί ευρύτατα η χρήση των υπολογιστών και του διαδικτύου. Κάθε μέρα, εισάγονται νέα εργαλεία, προϊόντα και επινοήσεις που προσθέτουν αξία στα αγαθά και υπηρεσίες που παράγουμε, στο Α.Ε.Π. μας.
Αυτή η εκρηκτική τεχνολογική πρόοδος είχε ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό τεράστιων οικονομικών πλεονασμάτων, όχι όμως και την δίκαιη κατανομή τους. Πλούτος χωρίς προηγούμενο συσσωρεύτηκε σε πολύ λίγα χέρια, ξοδεύτηκε προκλητικά, έφυγε εκτός Ελλάδας και κάποιο μέρος του καταστράφηκε με την οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων.
Για αυτή την κρίση, οι εργαζόμενοι κατέβαλλαν τίμημα τοις μετρητοίς (υπέστησαν βαριές περικοπές μισθών, ημερομισθίων και συντάξεων). Ενώ «μέρισμα τεχνολογικής προόδου» δεν εισέπραξαν ποτέ όλα αυτά τα χρόνια. Εισφέροντας πάντα τις ίδιες ώρες δουλειάς, ενώ υποβαθμίζονται οι συνθήκες της ζωής τους. Με την ανεργία (όπως είναι φυσικό) να μην υποχωρεί μιας και, στις μέρες μας, η ανταγωνιστικότητα δεν κερδίζεται με την μείωση του εργατικού κόστους. Η αλήθεια είναι ότι πρώτες βάζουν λουκέτο οι επιχειρήσεις που στηρίζονταν στο χαμηλό κόστος ανειδίκευτης εργασίας.
Κάθε έντιμος και σκεπτόμενος συμπατριώτης λοιπόν καταλαβαίνει ότι, τόσο για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης, όσο και παραγωγικής αποτελεσματικότητας, επιβάλλεται η μείωση των ωρών εργασίας χωρίς μείωση των αποδοχών και η κατάργηση της μερικής απασχόλησης. Με το κυβερνητικό σχέδιο νόμου να προβλέπει το αντίθετο: την διαιώνιση της μη καταβολής «μερίσματος τεχνολογικής προόδου» στους εργαζόμενους, με το ψευδώνυμο «προστασία του 8ωρου»!
Γιατί και πως να ακυρωθεί το κυβερνητικό νομοσχέδιο
Οι λόγοι απόρριψης του ψευδεπίγραφου κυβερνητικού σχεδίου νόμου «Για την προστασία της εργασίας…» είναι λοιπόν συγκεκριμένοι: δεν αγγίζει δυο βασικά προβλήματα της εργασίας, το έλλειμμα παραγωγικών επενδύσεων και τον κίνδυνο κατάρρευσης της κοινωνικής ασφάλισης, ενώ παγιώνει ένα τρίτο την διαιώνιση του 8ωρου αντί να της μείωσης του, όπως θα έπρεπε. Και όσοι δεν δεχόμαστε ως κοινή μοίρα τον μαρασμό, την μετανάστευση και την συρρίκνωση καλούμαστε να το ανατρέψουμε.
Για να πάμε όμως στην αναμέτρηση αυτή όχι για την τιμή των όπλων, αλλά για να επικρατήσουμε ας δούμε, πριν απ’ όλα, ποιοι είμαστε. Ποιοι θέλουμε ένα επαρκές σε όγκο πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Ποιοι επιδιώκουμε ένα βιώσιμο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης με λογικές συντάξεις, εισφορές, όρια ηλικίας και ίση μεταχείριση των ασφαλισμένων. Ποιοι τασσόμαστε απερίφραστα υπέρ της μείωσης των ωρών εργασίας, χωρίς μείωση των αποδοχών και της κατάργησης της μερικής απασχόλησης. Ποιοι απορρίπτουμε την κυβερνητική προπαγάνδα και την «αντιπολιτευτική» συγχορδία υπέρ της διαιώνισης του 8ωρου. Ποιοι δεν αντέχουμε άλλες κούφιες ρητορείες, διαξιφισμούς, εξαπατήσεις και αυταπάτες στη συνέχεια, παλιών και νέων, success stories ή «σκισίματος μνημονίων».
Και βέβαια, αφού δούμε ποιοι πραγματικά είμαστε, να ορίσουμε τα πολιτικά εφόδια που χρειαζόμαστε και να τα βρούμε. Για να βρούμε, κάποια στιγμή, και το δίκιο μας!
“Γιατί και πως να ακυρωθεί το νομοσχέδιο για τα εργασιακά”
Άρθρο γνώμης του Παντελή Οικονόμου