Επιμέλεια: Θοδωρής Χαραλαμπάκης
Το Newn.gr και ο Θοδωρής Χαραλαμπάκης συνομιλεί με τον συνιδρυτή της ομάδας SOCIAL VOICES –Χρυσοβαλάντη Παπαθανασίου– για την ομάδα που διεκδικεί το Κράτος πρόνοιας και την κοινωνική αλληλλεγύη.
Η ομάδα Social Voices, η οποία μάλιστα δρα διαδικτυακά με μια καμπάνια σχετικά με τον ορθολογικό εμβολιασμό και τη σειρά προτεραιότητας, κάνοντας τη δική τους προσπάθεια για ορθή σειρά και προτεραιότητα στην ελληνική κοινωνία
- Τι είναι η ομάδα «SocialVoices» και ποιος ο σκοπός της;
Είμαστε μια ομάδα ευαισθητοποιημένων πολιτών, των οποίων οι δρόμοι διασταυρώθηκαν σε ένα ιστορικά κομβικό σημείο και αποφασίσαμε να ενώσουμε τις δυνάμεις και τις φωνές μας, για να διεκδικήσουμε ένα σύγχρονο Κράτος Πρόνοιας και μια κοινωνία αλληλεγγύης.
Το όραμα της πρωτοβουλίας πολιτών «Social Voices» είναι η προώθηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, της κοινωνικής φροντίδας, της κοινωνικής δικαιοσύνης, της κοινωνικής συνοχής και της καθολικότητας του κοινωνικού κράτους στην Ελλάδα, καθώς, επίσης, η καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και του κοινωνικού στίγματος.
Η πρωτοβουλία «Social Voices» αποβλέπει στην ενίσχυση του δημόσιου διαλόγου, με σκοπό τη διαμόρφωση εποικοδομητικών προτάσεων, και το άνοιγμα νέων δρόμων δράσης, με έμφαση στην καινοτομία, που θα οδηγήσουν σε κοινωνική αλλαγή. Έχει υπερκομματικό χαρακτήρα και πανελλαδική εμβέλεια.
Αποστολή της είναι η κριτική ανάλυση της ασκούμενης κοινωνικής πολιτικής, η προώθηση της λογοδοσίας, η διασύνδεση των σύγχρονων επιστημονικών δεδομένων με το πεδίο κοινωνικής παρέμβασης, καθώς και η υλοποίηση στοχευμένων δράσεων κοινωνικής φροντίδας σε ευπαθείς ομάδες πληθυσμού.
- Πώς θα ορίζατε την έννοια της «κοινωνικής αλληλεγγύης»;
Ο όρος «αλληλεγγύη» στην πρώτη της ιστορικά μορφή αξιοποιήθηκε κυρίως ως νομική έννοια περιγραφής της «οικονομικής συνευθύνης».
Ευτυχώς, όμως, η γλώσσα, ως ζωντανός και δυναμικός οργανισμός, μετασχημάτισε την έννοια το όρου «αλληλεγγύη» ακριβώς για να καταγράψει και περιγράψει ένα εγγενές στην ανθρώπινη φύση πλέγμα συναισθημάτων και πράξεων: την ενσυναίσθηση, την κατανόηση και την ανθρωπιά, που υπερβαίνουν τη σφαίρα της ατομικότητας και παθητικότητας και μετουσιώνονται σε οργανωμένες δράσεις για την αλληλοϋποστήριξη των ανθρώπων και την συνεπακόλουθη αλλαγή της κοινωνίας.
Ο τρόπος που εμείς ως «Social Voices» κατανοούμε την αλληλεγγύη είναι αδιαπραγμάτευτα μη- ιεραρχικός και μη-ηθικολογικός. Τα συναισθηματικά, πολιτικά και κοινωνικά αποθέματα που απαιτούνται για την ανάπτυξη δράσεων αλληλεγγύης υπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους, σε όλους τους πολίτες, και δεν αποτελούν προνόμιο λίγων πεφωτισμένων «φιλανθρώπων». Το αντίθετο, μάλιστα! Οι άνθρωποι που έχουν και οι ίδιοι βιώσει την ανισότητα, τον αποκλεισμό και την καταπίεση γνωρίζουν καλύτερα τον τρόπο που μπορούν να υποστηρίξουν και να υποστηριχθούν.
- Πώς θεωρείτε αντιλαμβάνεται την έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης η κυβέρνηση;
Σε τρεις μήνες περίπου συμπληρώνονται 2 χρόνια από τότε που η κυβέρνηση ανέλαβε την εξουσία. Κατά τη διάρκεια της μισής θητείας της, δυστυχώς, δεν έχει να επιδείξει κάποιο έργο στο χώρο της πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης. Εξαγγέλλονται συνεχώς πολιτικές, τις οποίες δεν βλέπουμε να υλοποιούνται. Η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και ιδιαίτερα η αρμόδια υφυπουργός για θέματα πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι δεν βρίσκεται στην αντιπολίτευση σε καιρό προεκλογικού αγώνα. Έχει αναλάβει την εξουσία και οφείλει να παρουσιάσει έργο στους Έλληνες πολίτες. Ποιο είναι, λοιπόν, το έργο της;
Στην πραγματικότητα δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα νόμοι που έχουν ψηφιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση. Θα φέρουμε μερικά παραδείγματα. Ο Ν.4554/2018 που ρυθμίζει το πλαίσιο για την επιτροπεία των ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ελλάδα είναι ανεφάρμοστος. Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έχει εκχωρήσει προσωρινά την αρμοδιότητα σε ΜΚΟ, προκειμένου να αναλάβει την εκπροσώπηση αυτών των παιδιών. Με τον τρόπο αυτό το Κράτος αναγνωρίζει την ανικανότητά του να αναλάβει την ευθύνη του απέναντι σε αυτή την κοινωνικά ευάλωτη ομάδα.
Επίσης, όσον αφορά το σύστημα αναδοχής και υιοθεσίας απέχει πολύ από αυτό που επιχειρεί να παρουσιάσει η αρμόδια υφυπουργός στις συνεντεύξεις της σε life style τηλεοπτικές εκπομπές και περιοδικά. Δυστυχώς και εκεί παρουσιάζονται λάθη και καθυστερήσεις. Μόλις πρόσφατα δημοσιοποιήθηκαν τα στατιστικά στοιχεία όσον αφορά τον αριθμό των παιδιών που βρίσκονται σε ιδρύματα και διατίθενται προς υιοθεσία, λες και επρόκειτο για κρατικό μυστικό. Απευθυνθείτε στα σωματεία υποψήφιων ανάδοχων και θετών γονέων και ρωτήστε τους ίδιους εάν πιστεύουν ότι έχει ρυθμιστεί το ζήτημα. Επικρατεί σύγχυση όχι μόνο σε αυτούς, αλλά και στους κοινωνικούς λειτουργούς που καλούνται να υλοποιήσουν τις διαδικασίες. Δεν αποκτάς καλά καταρτισμένο προσωπικό με εξ αποστάσεως, fast track σεμινάρια.
Όσον αφορά τα ΑμεΑ, τι γίνεται με τον προσωπικό βοηθό; Πρόσφατα, ανακοινώθηκε ότι θα λειτουργήσει σύντομα ως πιλοτικό πρόγραμμα και μετά την ολοκλήρωσή του η κυβέρνηση θα νομοθετήσει σχετικά. Ενδεχομένως, θα συμπέσει με τις επόμενες εκλογές και θα πρόκειται για ακόμα μια εξαγγελία. Καλές οι συμβολικές ενέργειες, όπως οι αθλητικές εκδηλώσεις για την ευαισθητοποίηση των πολιτών, αλλά δεν λύνουν τα υπαρκτά προβλήματα.
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε να αναφέρουμε πολλά άλλα παραδείγματα. Η λίστα με τα άλυτα προβλήματα ανά κοινωνική ομάδα δεν έχει τελειωμό.
Και από την άλλη, έχουμε υποστελεχωμένες προνοιακές δομές που υπολειτουργούν ή κρατικούς οργανισμούς-βιτρίνα με μηδενικό ουσιαστικό έργο. Η πρόνοια δεν αποτελεί κυβερνητική προτεραιότητα. Αυτό αποτυπώνεται και στο Εθνικό Σχέδιο Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0», όπου η κοινωνική προστασία λαμβάνει ένα πολύ μικρό κομμάτι της πίτας.
Χρειαζόμαστε ένα νέο, σύγχρονο Εθνικό Σύστημα Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, κατά το πρότυπο των κρατών της δυτικής Ευρώπης, προσαρμοσμένο δε στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της χώρας μας. Αυτό αποτελεί την κεντρική διεκδίκηση της πρωτοβουλίας πολιτών «Social Voices».
- Σύμφωνα με την κυβέρνηση έχουν πραγματοποιηθεί 1 εκατομμύριο εμβολιασμοί. Ακόμη ένα κομμάτι όπου η κοινωνική αλληλεγγύη θα πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο. Πιστεύετε γίνονται σωστές κινήσεις; Ένα σχόλιο όσον αφορά τους εμβολιασμούς.
Η πολιτική ολιγωρία για την πρόνοια αποτυπώνεται και στο πολύ ευαίσθητο θέμα του εμβολιασμού. Το εμβόλιο σε καιρό πανδημίας μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο κοινωνικών ανισοτήτων, καθώς η πρόσβαση σε αυτό μπορεί να εξασφαλιστεί ή να διευκολυνθεί μόνο για κάποιες κοινωνικά προνομιούχες ομάδες, ενώ τα μέλη κοινωνικά ευάλωτων ομάδων να αποκλείονται άμεσα ή έμμεσα. Δηλαδή, ενώ οι επίσημες πολιτικές δεν αποκλείουν κάποιους πολίτες, ο τρόπος που αυτές υλοποιούνται δεν τους συμπεριλαμβάνουν στην πραγματικότητα, αφήνοντάς τους εκτεθειμένους στον κίνδυνο.
Για παράδειγμα, διαβάσαμε πρόσφατα σε ένα έγκριτο μέσο για την περίπτωση των ανθρώπων με κινητικά προβλήματα και άλλες παθήσεις, οι οποίοι δεν μπορούν να μετακινηθούν από το σπίτι τους. Γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κρατικά οχήματα τα οποία ανήκουν στους διάφορους φορείς πρόνοιας, π.χ. στο ΕΚΚΑ και στα ΚΚΠ των Περιφερειών, και τα οποία θα μπορούσαν να διατεθούν για τη μεταφορά πολιτών στα εμβολιαστικά κέντρα, κάτι που δεν έγινε.
Τι γίνεται με τους άστεγους; Έχουμε ενημέρωση για Ρουμανία, Ρωσία, αλλά δεν γνωρίζουμε τίποτα για την Ελλάδα. Διαβάσαμε δήλωση του Γενικού Γραμματέα Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας ότι είναι άγνωστος ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν στο δρόμο και δεν είναι εύκολο να εντοπιστούν και να προσεγγιστούν. Μα, μια κυβέρνηση στα δύσκολα δείχνει την αποτελεσματικότητά της.
Άλλη μια κοινωνικά αόρατη ομάδα είναι οι κρατούμενοι σε σωφρονιστικά καταστήματα. Δημοσιεύματα του Τύπου αναφέρουν έκρηξη κρουσμάτων στις φυλακές. Τι έχει προβλεφθεί για την αναχαίτιση της διασποράς του ιού; Είναι αδιανόητο ένας τόσο κλειστός και ελεγχόμενος χώρος να είναι διάτρητος. Είναι φανερό ότι δεν ελήφθησαν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας των «εντός» από τους «εκτός».
Τι γίνεται με τους Ρομά; Όλοι θυμόμαστε τα επεισόδια στον Ασπρόπυργο. Χρειάζεται ειδική προσέγγιση αυτή η κοινωνική ομάδα. Υπήρξε κάποια πολιτιστικά προσαρμοσμένη παρέμβαση ενημέρωσης στους καταυλισμούς για τη σοβαρότητα του κορωνοϊού, τα μέτρα προστασίας που πρέπει να λαμβάνονται, καθώς και για τα οφέλη των εμβολιασμών;
Και στην περίπτωση των εμβολιασμών, η λίστα με τα παραδείγματα κρατικής αναλγησίας όσον αφορά τους κοινωνικά αδύναμους είναι μακρά.
Δεν θα μπορούσαμε, ωστόσο, να παραλείψουμε να αναφερθούμε στο φαινόμενο των «εκτός σειράς» εμβολιασμών, το οποίο καταδεικνύει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τις ανισότητες στην υγεία. Θυμίζουμε το απαράδεκτο γεγονός της ακύρωσης των εμβολιασμών ωφελούμενων σε δομές του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, προκειμένου να εμβολιαστούν στη θέση τους τοπικοί αξιωματούχοι.
Ως «Social Voices» τρέχουμε μια διαδικτυακή καμπάνια, με την οποία απαιτούμε την ισότιμη πρόσβαση στον εμβολιασμό και την απαρέγκλιτη τήρηση της λίστας. Δυστυχώς, στη χώρα μας η έννοια της «ευθιξίας» είναι άγνωστη για πολλούς κατόχους θέσης ευθύνης. Στην Ολλανδία, η κυβέρνηση παραιτήθηκε, όταν είδε το φως της δημοσιότητας ένα σκάνδαλο που αφορούσε το χώρο της επιδοματικής πρόνοιας. Στην Ελλάδα, μετά από το σκάνδαλο με τους «εκτός σειράς» εμβολιασμούς σε δομές πρόνοιας, δεν δήλωσε παραίτηση από ευθιξία, ανεξάρτητα από τον βαθμό εμπλοκής και ευθύνης, ούτε η Πρόεδρος του ΚΚΠΠ Κεντρικής Μακεδονίας. Χρειαζόμαστε μια άλλη πολιτική κουλτούρα. Μια κουλτούρα λογοδοσίας και ανάληψης ευθυνών. Αυτό αποτελεί ακόμα μια διεκδίκηση της πρωτοβουλίας «Social Voices».
